حركات ورزشي و اثرات اجتماعي آن
فعاليت بدني ميتواند کيفيت زندگي را در تمام سنين براي همگان بهبود بخشد.شيوه زندگي فعال باعث ميشود افراد مسن دوستان جديدي پيدا کنند،در فعاليتهاي اجتماعي باقي بمانند و با سايرين در تمام سنين مراوده داشته باشد.بهبود انعطاف پذيري،تعادل و قوام عضلاني به پيشگيري از افتادن که دليل عمده ناتواني در افراد مسن است کمک ميکند.مشخص شده است که شيوع بيماريهاي مغزي در افرادي که از نظر بدني فعال هستند کمتر است.فعاليت بدني ميتواند کمک شاياني به درمان برخي اختلالات فکري مثل افسردگي بنمايد.جلسات ورزشي برنامه ريزي شده مطابق با سطح تناسب بدني هر فرد يا پياده روي ساده ميتواند فرصت يافتن دوستان جديد و اتصال با جامعه و کاهش احساس تنهايي و محروميت اجتماعي را به فرد بدهد.فعاليت بدني ميتواند خود اتکايي و اطمينان به خود را که معيارهايي مبنايي در سلامت روح است افزايش دهد.
از فوايد فعاليت بدني ميتوان حتي در سنين بالا نيز استفاده برد.با آنکه فعال بودن از سنين پايين از بسياري بيماريها جلوگيري ميکند،تحرک و فعاليت منظم در سنين بالا نيز به کاهش درد و ناتواني مرتبط با بيماريهاي نظير آرتربت،استئوپروز و فشار خون بالا کمک کند.
پندارهاي غلط درمورد فعاليت هاي بدني
1- داشتن فعاليت بدني هزينه بالايي دارد.نياز به وسيله،کفش و لباس مخصوص دارد. گاهي بايد هزينه پرداخت تا ورزش کرد.فعاليت بدني را ميتوان هر جا و بدون هيچ وسيله اي انجام داد.جا به جا نمودن وسايل،چوب،کتابها و کودکان به عنوان فعاليت بدني تکميلي معادل بالا رفتن از پله ها ميباشند.پياده روي به عنوان فعاليتي که بيشتر از همه انحام ميشود و بيش از همه توصيه ميشود کاملاً بي نياز از اين موارد است.بيشتر مناطق شهري داراي پارک،آب نما يا پياده روهايي ايده آل براي پياده روي،دويدن يا ورزش و بازي هستند.نيازي نيست براي اين کارها باشگاه،استخر يا ساير مکانهاي ورزشي مراجعه کرد.
2- سرم خيلي شلوغ است فعاليت بدني وقت زيادي ميگيرد. حداقل30 دقيقه فعاليت بدني متوسط در هر روز براي بهبود و حفظ سلامتي توصيه ميشود.البته اين به معناي قطع فعاليت بدني پس از نيم ساعت نمي باشد.بيشتر فعاليتها را ميتوانيد با کارهاي روزمره مثل محل کار،مدرسه،خانه يا بازي و تفريح ممزوج کنيد.بيشتر فعاليتها را ميتوانيد با امور روزانه خود انجام دهيد.10 دقيقه پياده روي سريع،3بار در روز يا 20 دقيقه در ابتداي صبح و 10 دقيقه در طول روز.حتي اگر مشغله شما زياد باشد باز هم ميتوانيد 30 دقيقه فعاليت در روز را به برنامه هايتان اضافه کنيد.
کودکان طبيعتاً داراي تحرک بالايي هستند و به ندرت يک جا مينشينند.نيازي به صرف وقت و انرژي براي آموختن چيزهايي در مورد فعاليت بدني به آنها نيست.به اندازه کافي فعال هستند.مطالعات اخير در مورد کودکان سراسر جهان نشان داده که آنها در مناطق شهري فقير در حال غيرفعال شدنند.وقت و منابع مصروف براي آموختن ورزش به آنها قطع ميشود و بازيهاي کامپيوتري و تلويزيون جاي تفريحات فعال آنها را ميگيرد.تخمين زده شده که در بسياري از کشورها چه توسعه يافته و در حال توسعه بيش از جوانان از تحرک بدني ناکافي برخوردارند.فعاليت بدني ناکافي در کودکان مي تواند عواقب طولاني مدتي روي سلامتي به جاي بگذارد.فعاليت بدني منظم باعث فوايد جسمي،روحي و اجتماعي بسيارس براي جوانان ميشود.فعال بودن بصورت بالقوه باعث کمک به جوانان و کودکان در داشتن استخوان ها،عضلات و مفاصل سالم ميشود.وزن بدن را تنظيم کرده و چربي را کاهش ميدهد و عملکرد موثر قلب و شش ها را فراهم ميکند.بازي،ورزش و ساير فعاليتهاي بدني اين فرصت را به جوانان ميدهد که ابراز وجود کنند،خودشان را باور کنند و موفقيت و همکاري جمعي را تجربه کنند.همچنين اين ها کمک ميکنند تا از اضطراب و افسردگي پيشگيري شود.انجام ورزش و فعاليت هاي بدني هدايت شده و منظم ميتواند پذيرش ساير رفتارهاي بهداشتي نظير پرهيز از سيگار،الکل و مواد مخدر و رفتارهاي خشن را تسريع کند.الگوهاي فعاليت بدني که در کودکي و دوران بلوغي کسب ميشوند بيشتر در طول زندگي باقي ميمانند و پايه اي براي زندگي فعال و سالم هستند.از طرف ديگر،زندگي غير سالم مثل غير فعال بودن،تغذيه نامناسب و سوءمصرف مواد که در دوران جواني پذيرفته شوند بيشتر در دوران بزرگسالي باقي ميمانند.
فوايد فعاليت بدني
فوايد فعاليت بدني منظم براي سلامتي بسيار است.حداقل30 دقيقه فعاليت بدني متوسط مثلاً پياده روي سريع،براي بدست آوردن بسياري از اين اثرات کافي است.اگر چه با افزايش سطح فعاليت،فوايد آن نيز افزايش مي يابد.
فعاليت بدني منظم:
خطر مرگ و مير قبل از بلوغ را کاهش ميدهد.
خطرمرگ و مير ناشي از بيماريهاي قلبي يا سکته مغزي را کاهش مي دهدکه مسوول يک سوم تمام مرگ ها هستند.
خطر ايجاد بيماري هاي قلبي يا سرطات روده ها را تا 50 درصد کاهش ميدهد.
خطر ابتلاي به ديابت نوع 2 را 50 درصد کاهش ميدهد.
کمک ميکند تا احتمال ابتلاي به فشار خون بالا را که يک پنجم جمعيت بالغ دنيا را گرفتار کرده کاهش يابد.
به پيشگيري يا کاهش استئوپروز کمک ميکند،خطر شکستگي لگن را تا 50 درصد در زنان کاهش ميدهد.
خطر ايجاد دردهاي ناحيه کمر را کاهش ميدهد.
باعث ترفيع سلامت روحي و رواني ميشود.اضطراب،استرس و احساس افسردگي و تنهايي را کاهش ميدهد.
کمک ميکند تا از عادات خطرناک مثل مصرف سيگار،الکل و سوءاستفاده از مواد مخدر و رژيم غذايي بد و خشونت مخصوصاً در کودکان و نوجوانان جلوگيري شود.
کمک ميکند تا وزن بدن را تنظيم کرده و خطر چاقي را 50 درصد نسبت به افراد بي تحرک کاهش ميدهد.
کمک ميکند تا استخوانها،عضلات و مفاصل سالمي داشته باشيم و افراد دچار حالات ناتوان کننده مزمن را از نظر قدرتي تقويت ميکند.
همه ما ميدانيم که فعاليت بدني مثل پياده روي،دوچرخه سواري و بازيهاي مختلف باعث ميشود شما احساس خوبي داشته باشيد ولي فعاليت بدني منظم فوايد بسيار ديگري نيز دارد.اين کار نه تنها باعث بهبود و حفظ سلامت مي شود،بلکه اثرات مفيد اقتصادي و اجتماعي خود را دارد.فعاليت بدني منظم به کشورها و اقتصاد کمک ميکند تا هزينه هاي مراقبت هاي بهداشتي کاهش يابد،توليد افزايش يابد،مدارس بهتر شوند،غيبت از محل کار و تعويض شغل کمتر شود و مشارکت در ورزش و تفريحات سالم افزايش يابد.در بسياري کشورها،هزينه بهداشتي به علت نبود فعاليت بدني و چاقي بالاست.
زنان و فعاليت بدني
فعاليت بدني منظم و عادات غذايي خوب مي تواند سلامت زنان را ارتقاء داده و از بسياري بيماريها و حالاتي که علت عمده مرگ و مير و ناتواني زنان جهان است پيشگيري کند.
فعاليت بدني منظم به پيشگيري از بيماريهاي قلبي عروقي کمک ميکند.اين بيماريها که شامل بيماري قلبي،فشار خون بالا و سکته هاي مغزي مي باشد.باعث يک سوم مرگ و مير زنان در سراسر جهان هستند.بيماريهاي قلبي عروقي باعث نيمي از مرگ هاي زنان بالاي 50 سال در کشورهاي در حال توسعه هستند.توام بودن فعاليت بدني منظم و تغذيه کافي اصلي ترين و اثرگذارترين راه تنظيم چاقي خفيف تا متوسط و حفظ وزن ايده آل در زنان است.
ديابت 70 ميليون زن را در سراسر جهان مبتلا کرده است.اين ميزان در سال 2025 به 2 برابر افزايش مي يابد.ديابت علاوه بر بيماريهاي قلبي عروقي ميتواند به کوري،آسيب عصبي،نارسايي کليه،زخم پاي ديابتي و قطع پا منجر شود.تحقيق جديدي نشان داده است حتي فعاليت بدني منظم و اندک وتغيير رژيم غذايي ميتواند از نيمي از موارد ديابت غير وابسته به انسولين جلوگيري کند.
فعاليت بدني ميتواند تا حد زيادي به پيشگيري و درمان استئوپروز کمک کند.استئوپروز بيماري خاصي است که در آن استخوان ها شکننده شده و در مقابل شکستن،مقاومت ضعيفي از خود نشان ميدهند.زنان مخصوصاً در دوران يائسگي در معرض خطر ابتلاي بالاتري نسبت به اين بيماري هستند. فعاليتهايي که در آن وزن بدن را تحمل مي کنيم مثل پيتده روي،آهسته دويدن براي بلوغ طبيعي استخوان بندي در دوران کودکي و نوجواني لازم هستند و باعث کاهش از دست رفتن استخوان مي شوند.همچنين قدرت عضلاني و تعادل را بهبود مي بخشند و خطر افتادن را کاهش داده و به همين خاطر از خطر شکستگي مي کاهند.
فعاليت بدني منظم کمک ميکند تا استرس،اضطراب و افسردگي و تنهايي کاهش يابد.اين مخصوصاً در زنان مهم است چون ميزان افسردگي زنان نسبت به مردان چه در کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه دوبرابر است. فعاليت بدني به عزت نفس،اعتماد و اطمينان و بهبود مناسبات اجتماعي و وضعيت رواني کمک ميکند. اگر چه فوايد بهداشتي و اجتماعي فعاليت هاي بدني بايد زنان را در مشارکت اينگونه فعاليتها تشويق کند،اما نبايد از اين حقيقت که در مناطق بومي و روستايي و حاشيه شهر که درآمد اندکي دارند زنان ممکن است نياز به تعادل بهتري از اعمال حمايتي مثل تغذيه کافي،ابتکار براي درآمدزايي،توصيه هايي متناسب با وضعيت فرهنگي خاص خودشان داشته باشند.
آرتريت(التهاب مفاصل) علت مهمي براي محدوديت فعاليت در افراد بالغ و مسن است.فعاليت بدني راهي عمده براي تنظيم و کنترل تورم و درد مفاصل در آرتريت است و بنابراين نتيجه آن در بهبود فعاليت روزانه خوب است.
فعاليت بدني و جوانان
فعاليت بدني منظم براي جوانان فوائد جسمي،روحي و اجتماعي مهمي از نظر بهداشت و سلامت به همراه دارد.تمرين هاي منظم فعاليت بدني به کودکان و نوجوانان کمک ميکنند تا استخوانها،عضلات و مفاصل سالمي داشته باشند.وزن و بدنشان تنظيم شود و چربي آنها کم شود و فعاليت قلب و ريه ها موثر باشند.اين امر در ايجاد هماهنگي حرکت مشارکت نموده و به پيشگيري و تنظيم اضطراب و افسردگي کمک ميکند.
بازيها،ورزش ها وساير انواع فعاليت بدني به نوجوانان اين فرصت را ميدهد که خود باوري و اتکاء به نفس داشته باشند.موفقيت و مشارکت و اتحاد جمعي را احساس کنند.اين اثرات مثبت همچنين به کاهش مضرات و خطرات ايجاد شده بوسيله روشهاي زندگي مصرفي،رقابتي،پر از استرس و بي تحرک که در جوانان امروزي بسيار شايع است کمک ميکند.مشغول بودن به فعاليت بدني هدايت شده ميتواند باعث پرورش ساير رفتارهاي بهداشتي مثل پرهيز از سيگار،الکل و مواد مخدر و رفتارهاي خشونت بار گردد،پرورنده تغذيه مناسب،استراحت کافي و فعاليتهايمطمئن و برتر باشد.
برخي تحقيقات نشان داده که در طول دوران بلوغ،هر چه بيشتر در فعاليت بدني شريک باشند،کمتر به مصرف سيگار روي مي آورند.همچنين کودکاني که فعاليت بدني بيشتري دارند نتايج تحصيلي بالاتري نشان داده اند.بازيهاي گروهي باعث تعامل اجتماعي مثبت شده و ظهور مهارت هاي اجتماعي در دوران نوجوانان را تسهيل مي کنند.
الگوهاي فعاليت بدني که در دوران کودکي و بلوغ کسب مي شوند بيشتر در طول زندگي هر فرد باقي مي مانند بنابراين باعث فراهم آمدن پايه اي فعال و سالم در زندگي مي شوند.برعکس،عادات غير سالم مثل زندگي بي تحرک،تغذيه نامناسب و سوءمصرف مواد که در دوران جواني بوجود بيايند در دوران بزرگسالي نيز معمولاً امتداد مي يابند.
فعاليت بدني در جوانان در کشورهاي مختلف دنيا کاهش يافته است و اين مخصوصاً در مناطق فقيرنشين شهري ديده ميشود.تخمين زده ميشود کمتر از يک سوم جوانان داراي فعاليت کافي براي سلامت و شادابي حال و آينده شان هستند.
تربيت بدني و ساير فعاليت بدني مدارس در حال کاهش است.تنها کشورهاي اندکي هستند که حداقل 2 ساعت در هفته را اختصاص به ورزش ميدهند.اين وضع ناپسند همچنان ادامه دارد و حتي در برخي مناطق بدتر نيز شده است و کشورهاي بيشتري به اين وضع مبتلا شده اند.
اين کاهش عمدتاً مربوط به افزايش شيوه زندگي بي تحرک ميباشد مثلاً کودکان اندکي هستند که براي رسيدن به مدرسه دوچرخه سواري ميکنند و يا بيشتر وقتشان به تماشاي تلويزيون،انجام بازيهاي کامپيوتري و استفاده از کامپيوتر مي گذرد.
بسياري عوامل هستند که مانع فعاليت بدني منظم در جوانان ميشوند مانند: فقدان وقت و محرک. ، حمايت و راهنمايي ناکافي بزرگترها.، احساس خجالت و بي لياقتي.، فقدان وسايل و محل هاي ايمن براي فعاليت بدني.، بي اطلاعي از فوائد فعاليت بدني..
زندگي بي تحرک يک مشکل جهاني براي سلامت جامعه است. زندگي بي تحرک علت عمده مرگ و مير،بيماري و ناتواني ميباشد.حدود 2 ميليون مرگ هر سال به علت عدم فعاليت بدني اتفاق مي افتد و يافته هاي اوليه از تحقيق سازمان بهداشت جهاني حاکي از آنست که زندگي بي تحرک يکي از 10 علت عمده مرگ و مير در جهان مي باشد.عدم فعاليت بدني باعث افزايش تمام انواع مرگ ومير،دو برابر شدن خطر بيماريهاي قلبي عروقي،نوع 2 ديابت و چاقي ميشود.همچنين خطر سرطان روده و پستان،بالا رفتن فشار خون،اختلالات چربي،استئوپروز،افسردگي و اضطراب را افزايش ميدهد.ميزان بي تحرکي در تمام کشورهاي توسعه يافته ودر حال توسعه بالاست.در کشورهاي توسعه يافته بيش از نيمي از بالغين به اندازه کافي تحرک ندارند.
اين مسأله در شهرهاي بزرگ کشورهاي توسعه يافته که به سرعت هم رشد مي کنند مشکل عمده تري ميباشد.شلوغي،فقر،جنايت،ترافيک،آلودگي هوا و فقدان پارک و امکانات ورزشي و تفريحي و پياده رو،انتخاب فعاليت بدني را مشکل ميسازد. براي مثال در سائوپائولوي برزيل70 درصد جمعيت غير فعال هستند.حتي در مناطق روستايي کشورهاي در حال توسعه وقت گذراني غير فعال مثل تماشاي تلويزيون در حال افزايش است.نتيجه اين تغييرات در زندگي افزايش ميزان چاقي،ديابت و بيماريهاي قلبي و عروقي است.در کل دنيا بجز مناطق جنوبي صحراي آفريقا بيماريهاي مزمن جزو علل اصلي مرگ و مير هستند.غذاي غير سالم،اضافه کالري،بي تحرکي،چاقي و ساير بيماريهاي مزمن مربوط به آنها عمده ترين مشکل بهداشتي جامعه در اکثر کشورهاي جهان مي باشد.
فعاليت بدني و افراد مسن
براي مردم در تمام سنين فعاليت بدني باعث بهبود کيفيت زندگي به طرق مختلف مي شود.فوايد جسمي شامل بهبود و افزايش تعادل،قدرت،هماهنگي،انعطاف پذيري و تحمل ميباشد. فعاليت بدني باعث بهبود بهداشت رواني،تنظيم حرکتي و عملکرد تشخيص نيز ميشود. شيوه زندگي فعال باعث ميشود افراد مسن دوستان جديدي پيدا کنند.در شبکه اجتماع باقي بمانند و با ساير مردم در سنين مختلف تعادل داشته باشند و انعطاف پذيري،تعادل و قدرت عضلاني را بهبود مي بخشد که ميتواند از افتادن جلوگيري کند که علت عمده ناتواني در افراد مسن ميباشد.مشخص شده که شيوع بيماريهاي روحي و رواني در افرادي که از نظر جسمي فعال هستند کمتر است.
از فوائد فعاليت بدني حتي در صورتي که دير نيز شروع شوند مي توان بهره برد.بيماريهاي شايع سالمندان شامل بيماريهاي قلبي عروقي،آرتريت،استئوپروز و فشار خون بالاست.با وجود اينکه فعال بودن از اوان جواني ميتواند از بسياري بيماريها جلوگيري کند ولي فعاليت منظم ميتواند از ناتواني و درد ناشي از بيماريهاي فوق جلوگيري کند. فعاليت بدني ميتواند در درمان بيماريهاي مغزي مثل آلزايمر ئ افسردگي کمک کننده باشد.جلسات ورزشي سازماندهي شده متناسب با سطح آمادگي فرد،يا پياده روي ساده ميتواند شانس يافتن دوستان جديد و داشتن ارتباط با جامعه و کاهش احساس تنهايي روحي و رواني لازم هستند افزايش مي دهد.
همانگونه که براي ساير سنين مطرح است سالمندان ميتوانند با مشارکت در فعاليت بدني از آن لذت ببرند.هرکس با موقعيت يا ناتواني خاص که ميتواند توانايي وي را در فعال بودن تحت تاثير قرار دهد بايد قبل از انجام فعاليت بدني با پزشک مشاورت کند.پياده روي،شنا،نرمش وکشش،باغباني، رقص،گردش و دوچرخه سواري بهترين فعاليت براي سالمندان ميباشد.
تعداد افرادي که بالاي 60 سال سن دارند تا20 سال آينده دو برابر ميشود.بيشتر آنها نيز در کشورهاي در حال توسعه خواهند بود.کاهش و به تأخير انداختن ناتواني مربوط به سالمندي يک مساله عمده در بهداشت عمومي است و فعاليت بدني ميتواند نقش مهمي را در ايجاد و حفظ سلامت در تمام سنين داشته باشد.