کَبَدی یا زو یک بازی و ورزش است که بیشتر در هند و پاکستان و ایران رواج دارد. سال ۱۳۸۱ برای نخستین‌بار مسابقات قهرمانی این بازی برای مردان در سطح آسیا برگزار شد.
روش بازی
مهاجمان ۲ تیم در حالی که به‌طور مرتب کلمهٔ «کبدی‌کبدی» را تکرار می‌کنند با انجام حرکات حمله و دفاع و جابه‌جایی تلاش می‌کنند تا با لمس کردن یا گرفتن یار تیم مقابل بتوانند به بالاترین امتیاز دست یابند. تعویض در این بازی هیچ محدودیتی ندارد. در صورت تساوی ۲ تیم در وقت‌قانونی، ۵ حمله از سوی هر کدام از ۲ تیم انجام می‌شود و اگر باز هم مساوی شدند، حمله یک‌به‌یک پِی‌گیری می‌شود.
معرفی کامل ورزش کبدی به همراه قوانین و نحوه بازی و …
در طول این بازی باید مکرراً کلمهٔ کبدی با صدای بلند و واضح از سوی بازیکن مهاجم تکرار شود. به‌طوری که قطع کردن کلمهٔ کبدی‌کبدی به‌معنای پایان حمله و یا نفس‌گیری در حین حمله به‌معنی قطع کردن محسوب می‌شود و مهاجم باید تا زمان برگشت به زمین خود آن را بگوید. نحوهٔ کسب امتیاز هم بدین‌صورت است که اگر مهاجم با حریف و یا حریف با مهاجم تماس پیدا کند و مهاجم به زمین خود برگردد، امتیاز کسب شده و هم‌چنین مدافع ناکام از زمین خارج می‌شود؛ اما اگر حریفان مهاجم را نگه داشته و در زمین خودی متوقف کنند و اجازهٔ رسیدن مهاجم به خط میانی یا زمین خودی را ندهند، مهاجم یک امتیاز از دست داده و از زمین خارج می‌شود؛ در عین حال در صورت موفقیت مهاجم هر تعداد مدافع که مهاجم را لمس نموده باشند از جریان بازی خارج و به همان میزان امتیاز به تیم حمله‌کننده تعلق می‌گیرد. در صورت خارج شدن تمامی بازیکنان یک تیم در طول مسابقه، امتیازی جداگانه به امتیازات تیم حاضر در زمین اضافه می‌شود. در قوانین جدید نیز در صورتی که ۲ نفر یا تک‌نفر باقی مانده در زمین مهاجم را متوفق نمایند، به اصطلاح امتیاز عالی (۲ امتیاز) به تیم مدافع تعلق می‌گیرد. به ازای هر بازیکنی که از تیم روبه‌رو خارج می‌شود، بازیکنی به تیم مقابل اضافه می‌گردد، به‌جز زمانی که ترکیب آن تیم کامل (۷ نفر سالنی یا ۶ نفر ساحلی) باشد.
بازی کبدی دارای خطوطی در زمین و قوانینی خاص است که در طول بازی باید رعایت شود. تیمها به‌نوبت «مهاجم» را در طول خط مانع نیمه به زمین حریف ارسال نموده و تیمی که بیش‌ترین امتیاز را در پایان بازی به‌دست آورده باشد برنده اعلام می‌شود. لازمهٔ این ورزش واکنش سریع، ظرفیت ایده‌آل مربوط به جهاز تنفسی، قدرت‌بدنی، انعطاف‌بدنی، هماهنگی اعصاب و عضلات، توان بالای تصمیم‌گیری و قابلیت بازتابی بازیکنان می‌باشد.
کبدی ورزش سنّتی هند، پاکستان و ایرانی می‌باشد و نخستین‌بار در بازیهای المپیک سال ۱۹۳۶ به عنوان یک رشتهٔ نمایشی در المپیک برلین به‌نمایش درآمد. هم‌چنین رشتهٔ کبدی در بازیهای آسیایی چین ۱۹۹۰ گنجانده شد و از همان زمان به‌عنوان یکی از رشته‌های رسمی بازیهای آسیایی در برنامهٔ بازی‌ها وجود داشته است.
ایران
این بازی در اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خراسان، گلستان، مازندران، هرمزگان، بوشهر، فارس و اصفهان زو، در گیلان شیرین‌دودو، در خوزستان اش‌تی‌تی و در سیستان کبدی نامیده می‌شود.
تشکیلات این رشتهٔ ورزشی از سال ۱۳۷۵ با عنوان انجمن کبدی (فدراسیون ورزش‌های همگانی) شروع به فعالیت نمود و برای اولین‌بار در سال ۱۳۸۱ در مسابقات قهرمانی آسیا مردان شرکت و به مقام سوم این دوره از مسابقات نائل آمد و در سال ۱۳۸۲ موفق به کسب مقام اول آسیا در ردهٔ جوانان و بزرگ‌سالان و در سال ۱۳۸۳ این ورزش با کسب نائب‌قهرمانی جهان مدال‌های پُراَرزشی را به ارمغان آورد و با توجه به ضرورت و صلاح‌دید مسئولان سازمان تربیت‌بدنی در تاریخ ۸/۴/۸۴ با تشکیل مجمع عمومی تحت عنوان فدراسیون کبدی جمهوری اسلامی ایران عملاً شروع به فعالیت نمود.
در سال ۱۳۸۹ تیم ملی ایران در بازیهای المپیک آسیایی نیز مقام دوم آسیا را کسب نمود. در سال ۱۳۹۳ تیم‌های ملی مردان و زنان کبدی ایران در مسابقات آسیایی اینچئون کره‌جنوبی به مدال نقره و مقام دوم رسیدند (هندوستان در هر دو رده قهرمان شد و مدال‌های طلا را کسب نمود). در مسابقات آسیایی جاکارتا اندونزی در روز جمعه اول شهریور ۱۳۹۷، تیم‌های ملی بزرگ‌سالانِ مردان و زنان ایران با تاریخ‌سازی برای نخستین‌بار به قهرمانی و کسب مدال طلا دست یافتند و مجموع طلاهای ایران را در بازیهای آسیایی جاکارتا در روز ابتدایی شهریور به عدد ۱۲ رساندند و جای‌گاه چهارمی ایران را تثبیت کردند.
ورزش کبدی در آسیا
کبدی از مسابقات آسیایی سال ۱۹۸۲ به‌صورت نمایشی و پس از آن جزء مسابقات رسمی بازیهای آسیایی قرار گرفت.
ورزش کبدی در هند و پاکستان دارای بیش‌ترین طرف‌دار است.
قوانین و مقررات ورزش کبدی
هر تیم شامل ۱۲ بازیکن (۷ نفر بازیکن اصلی و ۵ نفر بازیکن ذخیره) می‌باشد.
کبدی سالنی ۷ بازیکن (۵ بازیکن اصلی و ۲ ذخیره) کبدی ساحلی ۶ نفره (۴ بازیکن اصلی و ۲ ذخیره)
تعویض در بازی در مواقع تایم‌اوت پزشکی (وقت استراحت) مجاز می‌باشد و محدودیت تعویض وجود ندارد؛ البته در زمانی می‌توان اقدام به تعویض نمود که تایم‌اوت تیم خودی باشد.
وقت بازی ۲ وقت ۲۰ دقیقه می‌باشد و در صورت تساوی ۲ تیم در پایان وقت قانونی ۵ حمله از سوی هر تیم صورت می‌پذیرد و اگر باز هم مساوی شدند، حمله یک‌به‌یک پِی‌گیری می‌شود. تا تیم برنده مشخص گردد.
وقت استراحت بین ۲ نیمه، ۵ دقیقه می‌باشد.
بازی زو
معرفی کامل رشته ورزشی کبدی
كبدی همان زو یك بازی ایرانی است. اصل و منشاء این بازی بومی و محلی است و این بازی نیاز به قدرت و مهارت داشته و كاملاً ساده و كم خرج می باشد و نیازی به محوطه بزرگ و وسایل بازی ندارد.
این بازی در تمام نقاط ایران معروف و مشهور است و مسابقات كبدی به طور عادی برگزار می شوند. قوانین این بازی با گذشت زمان تغییر و اصلاح گردیده است. كبدی از مسابقات آسیایی سال 1982 به صورت نمایشی و پس از آن جزء مسابقات رسمی بازیهای آسیایی قرار گرفت.
تعریف كبدی :
كبدی در اصل یك بازی ایرانی است و به اسامی مختلف نامیده می شود، این بازی در گیلان شیرین دودو و در خراسان، گلستان و مازندران زو و در سیستان و بلوچستان كبدی نامیده می شود. كبدی یك بازی كم خرج و یك بازی بیرون سالنی و سالنی پرتحرك است كه تركیبی از كشتی و راگبی است. برای گرفتن مهاجم یا فرار از دست حریف در این بازی به مهارت، انعطاف پذیری چابكی، استقامت، حضور ذهن و جرأت نیاز است.
قوانین و مقررات بازی :
1. هر تیم شامل 12 بازیكن (7 نفر بازیكن اصلی و 5 نفر بازیكن ذخیره) می باشد.
2. تعویض در بازی در مواقع تایم اوت پزشكی و تایم مربی مجاز می باشد و محدودیت تعویض وجود ندارد.
3. وقت بازی 2 وقت 20 دقیقه ای می باشد و در صورت تساوی دو تیم در پایان وقت قانونی پنج حمله از سوی دو تیم و اگر باز هم مساوی شدند حمله یك به یك پیگیری می شود، تا تیم برنده مشخص گردد.
4. وقت استراحت بین دو نیمه، 5 دقیقه می باشد.
کبدی,رشته ورزشی کبدی,معرقی رشته کبدی
كبدی تحت قوانین و مقررات زیر اجرا می شود:
زمین كبدی :
زمین بازی قطعه زمینی است مسطح با تشك تاتامی با ابعاد 10*5/12 متر برای مردان كه توسط یه خط میانی به دو قسمت تقسیم می شود، هر نیمه از زمین 10 متر عرض و 6 متر و 25 سانتی متر طول دارد كه اندازة هر نیمه به عرض 8 متر و طول 5 متر و 50 سانتی متر است.تعاریف خطوط كبدی به شرح ذیل می باشد:
1- مرز : عبارت است از خطوط چهار طرفه محوطه زمین بازی كه به عنوان خطوط مانع در نظر گرفته شده اند، مثل DA/CD/BC/AB كلیه خطوط حداكثر به عرض 5 سانتی متر و از قسمت محوطه زمین بازی تشكیل می شوند.
2- خط میانی: MID LINE : این خط زمین بازی را به دو قسمت (25/6 برای مردان و 50/5 برای زنان) تقسیم می كند به اسم خط میانی یا پیروی. و یا شروع حمله نامیده می شود.
3- لابی LOOBY : هر یك از كناره های زمین بازی به صورت راهرو یا لابی به عرض 1 سانتی متر در نظر گرفته شده است.
4- خط باك یا حمله BAULK :باید از عرض كامل در فاصله 75/3 متر برای زمین مردان و در فاصله 3 متر برای زمین زنان باشد و كلیه خطوط نشان داده شده در شكل باید به طور واضح كشیده شوند و نباید بیشتر از 5 سانتی متر عرض داشته باشند.
5- خط امتیازی BONUS :از خط باك 1 متر و فاصله آن تا انتهای زمین 5/1 متر می باشد.
نكات مهم :
1. لازم است در هر طرف زمین به اندازة 4 متر فضای بیرونی در كنار و انتهای خطوط اختصاص داده شود.
2. سكوی نشستن : SITTING BLOCK
باید در فاصله 2 متر از انتهای خطوط قرار گیرد. این سكو باید به شكل مستطیل 8*1 متر برای مردان و 6*1 متر برای زنان باشد. در صورت عدم امكان فراهم ساختن سكو با چنین ابعادی، داور می تواند در مورد علامت گذاری و تعیین محل مناسب سكوهای محل نشستن تصمیم گیری نماید.
3. كبدی گفتن:
با صدای بلند و واضح، باید كلمه كبدی را به طور ممتد بازیكن مهاجم تكرار كند.
4. مهاجم:
كسی است كه وارد میدان حریف می گردد مهاجم قبل از اینكه به زمین یا میدان حریف برسد باید شروع به كبدی گفتن بكند.
5. حریف:
هر یك از بازیكنان یك گروه كه در محوطه زمین خود در مقابل گروه مهاجم در طرف دیگر زمین قرار می گیرند، حریف یا طرف مخالف گروه دیگر محسوب می گردند.
6. قطع:
قطع كردن صدای كبدی كلمه (كبدی كبدی) یا نفس گیری در طی بازی به معنی قطع كردن محسوب می گردد. این عمل باید به طور ممتد كبدی ـ كبدی شروع شده و ادامه یابد تا زمانیكه مهاجم به زمین خود برگردد.
7. موفق شدن:
در صورتیكه مهاجم بدون نقض قوانین بازی با حریف تماس پیدا كند یا اگر قسمتی از بدن حریف با قسمتی از بدن مهاجم تماس پیدا كند و سپس مهاجم با زمین خود تماس پیدا كند، مهاجم موفق به كسب امتیاز شده است.
8. متوقف ساختن مهاجم:
در صورتیكه حریفان یا حریف بدون نقض قوانین بازی مهاجم را نگه داشته و او را در زمین خود متوقف سازند و به مهاجم اجازه رسیدن به زمینش را ندهند تا وی نتواند بازی را ادامه دهد، مهاجم متوقف شده شناخته می شود و یك امتیاز را از دست می دهد.
9. صحیح رسیدن به زمین:
در صورتیكه مهاجم پس از عبور از خط میانی، با هریك از اعضای بدن با زمین خود تماس پیدا كند و قوانین بازی را نیز نقض نكرده باشد و بازی را ادامه داده باشد وی صحیح به زمین خود رسیده است.
10. چنانچه مهاجم خط امتیازی را رد كند یك امتیاز می گیرد.
11. تماس پیدا كردن: منظور از تماس پیدا كردن تماس مهاجم با حریفان یا لباس، كفش و مو یا هر یك از وسایل یا اعضای بدن آنها می باشد.
12. درگیری: هنگامی كه مهاجم با حریف یا حریف با مهاجم تماس پیدا كند درگیری آغاز می گردد.
13. حمله: هنگامی كه مهاجم وارد زمین حریف می شود حمله آغاز شده است.
14. حمله موفق: اگر مهاجم حداقل یكبار هنگام زمان حمله از خط 75/3 متری (باك) عبور نماید و به زمین خود برگردد، حمله موفقیت آمیز انجام شده است.
نحوه بازی :
1. طرفی كه برنده شیر یا خط می شود، حق انتخاب زمین یا حمله را دارد و در نیمه دوم زمین باید عوض شود و طرفی كه مهاجمان خود را اول نفرستاده است باید حمله را آغاز كند. بازی در نیمه دوم با همان تعداد بازیكنانی كه در نیمه اول وجود داشته اند ادامه پیدا می كند.
2. در صورتیكه هر یك از قسمتهای بدن بازیكن با زمین خارج از محدوده تماس پیدا كند باید از زمین خارج شود اما هنگام درگیری اگر هر یك از قسمتهای بدن بازیكن یا بازیكنانی كه در محدوده زمین بازی است برخورد كند، وی نباید از زمین خارج شود (قسمت تماس باید در داخل محدوده زمین بازی باشد)
3. در صورتیكه بازیكن در زمان بازی از محدوده زمین بازی خارج شود، وی باید از زمین بازی خارج گردد یا سر داور با اعلام شماره بازیكن به وی دستور خروج از بازی را می دهد در این حالت صورت زده نمی شود و بازی ادامه می یابد.
4. مهاجم می بایست كلمه كبدی را به صورت بلند ادا كند چنانچه او نتواند كلمه مذكور را مكرر ادا كند داور او را با دادن تذكر بر می گرداند و حمله به تیم مقابل داده می شود.
5. پس از برگشت مهاجم به زمین خودش تیم مقابل باید بلافاصله مهاجم خود را روائه حمله نماید. اگر حمله را بیشتر از 5 ثانیه به تأخیر بیاندازد، سر داور حمله را به تیم مقابل میدهد. بنابراین هر تیم مهاجم خود را تا آخر بازی به نوبت به حمله می فرستد.
6. چنانچه مهاجم یا مهاجمین پس از یك اخطار، عمداً قوانین شماره 5 و 6 را نقض كنند داور یا سرداور بایستی برگشت او را اعلام كرده و یك امتیاز به حریف بدهد.
7. چنانچه افراد تیم مقابل، مهاجم را گرفتند و او با تلاش از چنگ آنها بیرون آید و خود را به زمین خودی رساند نبایستی دنبال شود. اما چنانچه مهاجم فقط حریف یا حریفان خود را لمس كرد باید دنبال شود و در زمین خودشان او را زمین گیر كنند تا 1 امتیاز بگیرند.
8. در یك زمان بیش از یك مهاجم نباید داخل زمین حریف شود، چنانچه بیش از یك مهاجم داخل زمین حریف شود، سر داور می بایست دستور دهد همه آنها برگردند و حمله را به تیم مقابل می دهد.
9. در صورت تكرار مورد 8، سر داور یا داور بایستی به آنها اخطار دهد و اگر علیرغم اخطار آنها این كار را ادامه دهند داور یا سرداور تمامی مهاجمینی كه به زمین حریف وارد شده اند و قوانین را نقض كرده اند به زمین خود برگردانده و حمله را به تیم مقابل می دهد.
10. چنانچه مهاجم هنگامی كه در زمین حریف است نتواند امتیاز كسب كند و هنگامی كه مهاجم نگه داشته شده است حریفان نمی دانند عمداً با بستن دهان مهاجم او را ساكت كنند. داور یا سرداور بایستی مهاجم را به زمین خود برگرداند و مدافع خطاكار را از زمین بازی اخراج كند و یك امتیاز به حریف بدهد.
11. هیچ حریفی نباید خودسرانه مهاجم را هل بدهد و از خط وسط خارج كند. (تنه قانونی مجاز است)
12. تا زمانی كه مهاجم به زمین خود نرسیده باشد هیچ یك از حریفان نباید با سطح زمین مهاجم تماس پیدا كند و تمامی بدن آنها باید در پشت خط میانی باشد. اگر وی مرتكب چنین عملی شود در مورد او اعلام اوت می شود از بازی اخراج می گردد.
13. اگر حریف یا حریفانی كه از بازی بیرون شده اند از قانون شماره 13 تخطی كرده باشند، مهاجمی را بگیرند یا در هنگام گرفتن یا كمك به گرفتن مهاجم از قانون مذكور تخطی كنند در مورد مهاجم اعلام اوت نباید كرد و حریف یا حریفانی كه در زمین مهاجم هستند به زمین خود برمی گردند و فرصت حمله به تیم مقابل داده می شود.
14. چنانچه مهاجمی خارج از نوبت خود وارد زمین شود یا بازی را شروع كند، سرداور یا داور می بایست به او دستور برگشت و اخطار بدهند اگر به عقیده سرداور یا داور چنین ورودی به طور مداوم و مصرانه صورت گیرد وی به حریف مقابل یك امتیاز می دهد (چنین امتیازی می بایست حداقل پس از دادن یك اخطار به مهاجمین اعلام شود).
15. هنگامیكه یك تیم اخراج می شود یا تمام تیم حریف در بیرون زمین هستند و هیچ یك از حریفان حق دوباره بازی كردن را نداشته باشند می بایست امتیاز اونا كه دو امتیاز می باشد علاوه بر امتیازات كسب شده از سوی بازیكنان اخراج شده بدهند. بازی ادامه می یابد و تمامی بازیكنان دو گروه ظرف مدت 10 ثانیه وارد زمینهای خود می شوند و در غیراینصورت سرداور یا داور می بایست یك امتیاز به حریفان بدهند و سپس چنانچه تیم وارد زمین نشود سرداور یا دارو برای هر 5 ثانیه یك امتیاز می بایست بدهد. در نتیجه بازی تا آخر به همین
ترتیب ادامه می یابد.
16. چنانچه به مهاجمی در برابر یك بازی خطرناك اخطار داده شود و یا به هر طریقی از سوی تیم خود راهنمایی شود سرداور یا داور می تواند بازیكن خاطی را دیسكالیفه نماید و 2 دقیقه یا بیشتر از بازی اخراج نماید.
17. چنانچه امتیازات دو تیم یكسان باشد قانون پنج حمله ای اجرا می شود. از هر تیم 5 نفر مهاجم انتخاب می شود و به ترتیب حمله (حمله اول مهاجم از تیمی كه برنده سكه بوده انجام می شود) انجام می شود و در صورت قطع كردن خط باك توسط مهاجم منجر به كسب امتیاز می شود و مدافعین هفت نفر كامل هستند، اگر باز هم مساوی شدند قانون حمله ناگهانی اعمال می شود.
18. در سیستم لیگ طرفی كه برنده است صاحب دو امتیاز لیك می شود و طرف بازنده هیج
امتیاز لیگ كسب نمی كند. در صورتیكه دو تیم مساوی شدند هر دو طرف یك امتیاز كسب خواهند كرد.
19. اگر نور سالن و زمین كافی نباشد یا باران شدیدی ببارد یا بنا به هر دلیل دیگری در ادامه مسابقه اختلال پیش آید و مسابقه تا آخر ادامه نیابد، چنین مسابقه ای می بایست دوباره برگزار شود. در صورت توقف موقتی مسابقه، باید مسابقه ادامه یابد.
20. مربیان و سرپرستاران تیمها نباید از روی نیمكت بلند شده و سر و صدا نمایند بلكه در وقت تایم اوت و در دو نیمه تیم خود را راهنمایی نماید چنانچه از قانون تخطی نمایند اخطار و جریمه خواهند شد.
منبع : وب سایت آبانفایل
