مقدمه
نوشتن مقاله برای برخی از دانشجویان و دانش آموزان یک کار سخت و گاهی ترسناک به نظر می رسد چرا که نوشتن مقاله یک پروژه‌ی بزرگ است که برای تکمیل آن دانشجو می بایست چندین مرحله را طی کند و در نهایت بتواند مجموعه‌ای از ایده‌ها را در کنار هم قرار داده و یک نظریه جدید ارائه کند.
با تقسیم بندی این مراحل به راحتی می توان آن ها را مدیریت کرده و مقاله نویسی را ساده تر کرد. چه بخواهید یک مقاله علمی یا مقاله پژوهشی بنویسید چه یک مقاله برای بورسیه یا حتی برای چاپ مقاله در مجلات بین المللی ISI، راحت ترین راه این است که اصول مقاله نویسی را بدانید و بر اساس آن کارتان را آغاز کنید. تقسیم کار مقاله نویسی به چند مرحله، کار شما را بسیار ساده خواهد کرد.
هدف اساسی نطریه های علمی فقط ارائه اطلاعات و افکار نیست بلکه ایجاد ارتباط واقعی بین پدیده های موجود است. بنابراین نوشتن متون علمی نه تنها یک علم بلکه یک هنر است. زبان می تواند آنچه شما می نویسید را محدود یا تقویت کند. بنابراین، نوشتن ساختاریافته سردرگمی را محدود می‌کند و ارتباط روشنی را فراهم می‌کند.
بدون طول دادن مقدمه بیایید ببینیم یک مقاله علمی چه مراحل و دسته بندی هایی دارد؟
مرحله ها و بخش های یک مقاله ساده
مراحل آماده کردن یک مقاله ی تحقیقی به شرح زیر و عناوین زیر است :
یک: عنوان
دو: فهرست
سه: چکیده
چهار: مقدمه
پنج: متن اصلی
شش: نتیجه گیری
هفت: فهرست منابع تصاویر و اعلام (منابع و مآخذ ، اصطلاحات ،اعلام و اشخاص و …)
1- صفحه ی عنوان:هدف اصلی از نوشتن عنوان ، مطلّع کردن خواننده از مطالعه ای است که انجام گرفته است . مقاله ای که عنوان نا مناسبی دارد شاید محو شده و هرگز به مخاطبین مورد نظرش نرسد .
2- فهرست مطالب: شامل سرفصل وعنوان هایی که درمقاله ذکر شده است واین عنوان ها همراه با صفحه ی مورد نظر درفهرست مطالب لیست می شود تا سریع تر مورد دسترس خواننده قرار گیرد.
3- چکیده: چکیده، خلاصه ای است مختصر ولی جامع از یک مقاله بین 100 تا 150 کلمه . هدف از آن این است که خواننده بتواند محتوای مقاله را به طور سریع و در عرض چند دقیقه مرور کند . چکیده ی هر مقاله ، اولین بخش آن است که خوانده می شود و شاید تنها بخشی از مقاله است که حتماً مطالعه می شود ؛ زیرا خواننده با خواندن آن تصمیم می گیرد که بقیه ی مقاله را مطالعه کند یا نه. فراموش نشود که تدوین چکیده (همانند فهرست مطالب) در پایان کار پژوهش انجام می گیرد و نمی توان آن را در ابتدای کار تحقیقی تهیّه کرد.
4- مقدّمه: اولین بخش کار نوشتن متن ، باید مقدّمه باشد .هدف از مقدّمه فراهم کردن اطّلاعات زمینه ایی کافی است تا امکان فهمیدن و ارزیابی نتایج مطالعه موجود را در آن زمینه به خواننده بدهد .یک مقدّمه ی خوب باید برای آگاهی دادن به خواننده علاوه بر اینکه مروری بر متون مربوط به تحقیق را داشته باشد ، باید بیان کننده ی روش بحث و نتایج اصلی بحث را در آن عنوان نماید .به خاطر بسپرید که هدف از مقدّمه معرفی مقاله ی مورد نظر است .
5- نوشتن مطالب(متن اصلی): در بخش مطالب ، باید تمام جزئیات را ذکر کرد . معمولاً بخش نوشتن روش مطالب از سایر قسمت ها مفصّل تر است و در آن به طور تقریباً مشروح بیان می شود که این مطالعه چگونه انجام گرفته است . می توان بخش روش مطالب را به چند قسمت کوچکتر تقسیم کرد و سپس در هر قسمت توضیحات مربوط به همان بخش را آورد . فراموش نشود که در این بخش اگر مطلبی از کتابی نقل کردیم ، مطلب را در داخل گیومه « » قرار داده و در پا ورقی همان صفحه ارجاع درست به کتاب مورد نظر را بدهیم . نمونه:
گفتارهای معنوی ، مطهری، ص 148.
حماسه ی حسینی، مطهری، ج(جلد) 2، صص ( اگر تعداد صفحات ارجاعی بیش از یک صفحه باشد )70-68.
6-استنتاج (نتیجه گیری): اکنون به قسمت اصلی مقاله یعنی نتایج(داده ها ) می رسیم .اگر چه بخش نتایج ، مهمترین بخش یک مقاله است اما اغلب کوتاهترین بخش آن محسوب می شود . در بخش نتایج ، خلاصه ی اطلاعات جمع آوری شده و روش های آماری به کار رفته توضیح داده می شود ، لازم است نتایج کار به صورت واضح و ساده بیان شود ؛ زیرا که این قسمت شامل دانش جدیدی است که به اطلاع خواننده می رسانیم .
7- فهرست ها : شامل فهرست منابع و مآخذ ، اعلام و اشخاص، اصطلاحات ، عکس ها و … می باشد که اطلاعات جانبی یک تحقیق است و در پایان یک مقاله ی تحقیقی می آید . در میان این فهرست ها ، فهرست منابع و مآخذ از مهمترین مهره های اساسی یک مقاله به شمار می آید . معمولاً اگر در مقاله از منابع و مآخذ معتبر به درستی استفاده گردد به اعتبار و ارزش تحقیق افزوده می شود .
نوشتن منابع و مآخذ هم طبق قاعده ای است که باید آن را رعایت کرد . معمولاً در ذکر منابع ابتدا نام کتاب می آید ولی در بعضی مواقع ابتدا نام خانوادگی نویسنده ذکر می گردد ، که هر دو شکل صحیح است .
*نام کتاب، نام خانوادگی نویسنده ، نام نویسنده ، انتشارات ، چاپ، محل چاپ، سال چاپ.
مثال: عناصر داستانی ، میرصادقی، جمال، نشر سخن، چاپ پنجم، تهران ، 1385.
و اگر منبع مورد نظر نشریه و یا مجله بود : ( ابتدا نام خانوادگی نویسنده ذکر می شود )
*نام خانوادگی نویسنده ، نام، عنوان مقاله ، نام مجله ، دوره ، شماره، سال چاپ، صفحه .
عمرانی ، غلامرضا ، « میانجی واج است یا تکواژ؟» ، رشد آموزش و ادب فارسی ، بیست و دوم ، پاییز 1387 ، صص 21-14.
همچنین علاوه بر موارد فوق رعایت این نکات نیز ضروری است:
مطالب به صورت تایپ شده ، صفحه بندی ، رعایت حاشیه و پاراگراف ، عنوان بندی مطالب متن ، رعایت علائم نگارشی و دستوری و بعد از اتمام مطالب فهرست مطالب را طبق متن بعد از صفحه ی عنوان لیست می کنیم تا مطالب مورد بحث سریعتر در دسترس خواننده قرار گیرد .
آنچه گفته شد ضرفا در مورد یک تحقیق ساده علمی (چه دانشجویی و چه دانش آموزی بود) اما پایان نامه که خود یک تحقیق و مقاله بزرگ به حساب می آید فصول متفاوت تری به شرح ذیل دارد (اما هدف در هر دو به یک شکل انجام می شود. اگر بخواهید مقاله تان علمی تر و دقیق تر باشد باید به نوعی مراحل زیر را هم در آن بگنجانید.)
مراحل تکمیلی(در پایان نامه ها)
هر پایان نامه دارای پنج فصل کلی است که هر کدام از آن ها قسمتی از ارایه گزارش تحقیق شما را به عهده دارند. پنج فصل برای اکثر دانشگاه های یکسان است. البته ممکن مطالبی که در هر فصل می آید در دانشگاه ها و نسبت به اساتید راهنما نسبت به هم متفاوت باشند.
فصل اول پایان نامه: طرح مساله در این بخش موضوع مورد مطالعه را تعریف کرده و به دالیل انتخاب مورد تحقیق اشاره می کنند. به طور کلی در این فصل اهداف کلی و جزیی و تعیین قلمرو مکانی و زمانی تحقیق را شرح می دهند.
فصل دوم پایان نامه: مروری بر ادبیات مقدمه که سرآغاز متن تحقیق است را در این فصل شرح می دهند. مقدمه اهداف و اهمیت تحقیق را بین کرده و سوالات پژوهشی در ذهن خواننده ایجاد می کند.
فصل سوم پایان نامه: روش تحقیق و حل مساله دراین بخش روش جمع آوری داده ها، جمعیت مورد مطالعه و روش تجزیه و تحلیل را شرح می دهند.
فصل چهارم پایان نامه: یافته ها و نتایج تحقیق این فصل از رساله به تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی نتایج آماری درصد و فراوانی، ضریب همبستگی، آزمون تی، اف و … اختصاص دارد و شامل جدول، شکل و نمودار می باشد.
فصل پنجم پایان نامه: نتیجه گیری در آخرین فصل رساله نتایج تحقیق را تجزیه و تحلیل می کنند و محدودیتهای در اختیار و خارج از اختیار پژوهشگر را توضیح می دهند. در این بخش می توان پیشنهادات اجرایی و پیشنهادات پژوهشی را شرح داد. این جمع بندی کلی حاصل از نتایج تحقیق باید حدود یک تا دو صفحه باشد.
بخش ها و صفحات یک تحقیق کامل یا پایان نامه
ترتیب صفحات کل پایان نامه:
روی جلد: گالینگور(چرمی)
صفحه عنوان فارسی: بدون شماره صفحه
صفحه بسم اله الرحمن الرحیم (در برخی از دانشگاه ها قبل از صفحه عنوان فارسی ارایه می شود): بدون شماره صفحه
برگه داوری: بدون شماره صفحه
صفحه تقدیم: بدون شماره صفحه
صفحه سپاسگزاری: بدون شماره صفحه
چکیده فارسی: بدون شماره صفحه
فهرست مطالب: آغاز نشانه گذاری صفحه با حروف ابجد
فهرست جداول: ادامه نشانه گذاری صفحه با حروف ابجد
فهرست نمودارها: ادامه نشانه گذاری با حروف ابجد
فهرست شکل ها : ادامه نشانه گذاری با حروف ابجد
فهرست نقشه ها : ادامه نشانه گذاری با حروف ابجد( از اینجا به بعد فصول آغاز می شود و موارد بعدی مربوط به بعد از فصول می شود)
پنج فصل پایان نامه
منابع: شماره صفحات داخل فصول ادامه می یابد.
پیوست ها: نشانه گذاری با حروف ابجد از ابتدا آغاز می شود.
چکیده انگلیسی: شماره صفحه ندارد.
صفحه عنوان انگلیسی: شماره صفحه ندارد.
پشت جلد: گالینگور(چرمی)
عطف: گالینگور (چرمی)
پایان
پیوند های مرتبط :
